Je suis persuadé que le cinéma peut véhiculer certaines choses qu’aucune langue au monde ne peut traduire. Pour moi, il date de la tour de Babel, d’avant la division en différents langages.Artavazd Pelechian, Un langage d’avant Babel, conversation avec Jean-Luc Godard, in Le Monde, 1992.
Entretien avec Aïda Galstyan, Erevan, 2020.
Cher Artavazd Pelechian,
J’ai revu récemment vos films et ils m’ont semblé encore plus grands qu’avant. À l’heure où les Arméniens tentent de se reconstruire et de retrouver une identité après des pertes dramatiques en vie humaine et en territoire, je trouve du réconfort dans la manière, à la fois limpide et profondément mystérieuse, dont vous avez défini certains aspects de notre identité. Votre art du montage, absolument unique, qui allie avec tant d’émotion l’image et le son, dessine les contours de notre complexe psyché. Avec votre sens aigu de l’observation, vous avez capté et condensé tant de facettes de notre conscience en un récit lumineux qui réunit le quotidien et l’extraordinaire, le naturel et le mécanique, l’intime et le collectif. Aujourd’hui que nos esprits sont brisés, votre travail nous donne espoir et nous nourrit. Je vous remercie pour votre talent. Je ne suis qu’un petit atome parmi Nous mais j’ai la joie d’être l’un de vos fidèles élèves. Shad shnorhagal em [merci beaucoup].
Atom Egoyan
(version Arménienne)
Սիրելի Արտավազդ Փելեշյան,
Երբ վերջերս վերանայեցի Ձեր ֆիլմերը, դրանք ինձ առավել ազդեցիկ թվացին: Այս օրերին, երբ կյանքերի և հայրենի հողերի նման աղետալի կորուստից հետո մենք՝ հայերս, փորձում ենք ամոքել մեր վերքերն ու վերաիմաստավորվել, ես մխիթարվում եմ նրանով, թե ինչպիսի պարզ ու խորապես խորհրդավոր ձևով եք սահմանել մեր ինքնության կերպը: Պատկերի, ձայնի և բացարձակապես եզակի մոնտաժի Ձեր հուզիչ օգտագործումը ձևավորում է մեր բարդ հոգեկերտվածքի ուրվագիծը: Դուք վերցրել եք մեր գիտակցության այնքան շատ շերտեր՝ ենթարկելով դրանք Ձեր հզոր դիտողականության ուժին և առօրյայի ու արտասովորի, բնականի և մեխանիկականի, անձնականի և ընդհանուրի հյուսածո պատկերներին: Ձեր աշխատանքը հույս և ապրելու ուժ է տալիս մեր ջախջախված հոգիներին: Ես այնքա՜ն շնորհակալ եմ Ձեր փայլուն վարպետության համար: Ես ընդամենը մի փոքր ատոմ եմ «Մենքի» տիեզերքում, բայց այնքան երախտապարտ եմ՝ նվիրված ուսանող լինելու համար: Շատ շնորհակալ եմ։
Ատոմ Էգոյան